Zaman ini terdapat banyak pihak
atau aktivis seluruh dunia yang mula bergerak secara aktif menuntut hak dan
kebebasan mereka secara mutlak di negara masing-masing. Dan Malaysia juga tidak
terkecuali daripada terikut rentak gelombang gerakan ini. Banyak pihak mula
berdiri untuk menyuarakan serta menuntut hak dan kebebasan secara mutlak dengan
menggunakan alasan kebebasan bersuara dan hak demokrasi. Antara yang disuarakan
adalah LGBT (Lesbian, Gay, Biseksual, Transeksual), hak persamaan gender,
penggunaan kalimah Allah dan sebagainya. Dan antara isu yang mendapat respon
daripada pelbagai pihak adalah isu penggunaan kalimah Allah dalam tulisan dan
bible versi bahasa Melayu.
Isu ini mula
dibincangkan secara meluas setelah pada Pengarang akhbar Herald-The Catholic
Weekly, Paderi Lawerence Andrew menyatakan bahawa pihak Kementerian Dalam
Negeri (KDN) telah memperbaharui permit penerbitan akhbar itu tanpa larangan
menggunakan kalimah Allah pada 31 Disember 2007. Namun, kerajaan menegaskan
bahawa larangan itu masih lagi kekal. Kemudian, pada 3 Januari 2008, kabinet mengekalkan larangan bagi semua
agama kecuali Islam daripada menggunakan kalimah Allah dalam penerbitan akhbar
masing-masing. Sebelum ini Kabinet telah memutuskan keputusan yang sama dalam
mesyuarat pada 18 Oktober dan 1 November 2006.Kemudian
pada 19 Mac 2008, Gereja Katolik telah
memohon di Mahkamah Tinggi untuk melakukan semakan kehakiman terhadap larangan
penggunaan kalimah Allah. Dan pada 5 Mei 2008, Mahkamah Tinggi (Bahagian Rayuan dan
Kuasa-Kuasa Khas) telah membuat keputusan membenarkan permohonan Gereja Katolik
untuk membuat semakan kehakiman larangan tersebut dalam penerbitan mingguan
Herald-The Catholic Weekly. Akhirnya, pada 31 Disember 2009, Hakim Datuk Lau
Bee Lan telah memutuskan untuk membenarkan Titular Roman Catholic Archbishop of
Kuala Lumpur menggunakan kalimah Allah dalam penerbitan mingguannya, Herald –
The Catholic Weekly.
Dan yang terbaru, pada 25 Disember 2012, Lim Guan Eng telah membuat suatu
kenyataan untuk menggesa kerajaan membenarkan penggunaan kalimah Allah dalam
kitab bible versi bahasa Melayu dalam perutusan Hari Krismas. Oleh itu,
penulisan ini dibuat bukan sekadar memenuhi tuntutan tugasan subjek Sistem
Pemerintahan Islam, tetapi ia juga sebagai satu analisa ringkas berhubung kesan
penggunaan kalimah Allah dalam bible versi Bahasa Melayu pada hukum Syara’ dan
perundangan Malaysia.
* PENGGUNAAN KALIMAH ALLAH DARI KACA MATA
ISLAM
# Allah Sebagai Nama Khas
Kalimah ‘Allah’ adalah kata nama
khas berasal daripada Bahasa Arab. Ia tidak boleh digunakan dalam bentuk atau
makna-makna lain. Menurut nahu Arab, kalimah ini tidak boleh diumum, dikecil,
dilelaki, diperempuan atau diterbitkan nana-nama lain daripadanya. Kalimah
Allah adalah bebas dari segi struktur nahu dan maknanya dari segala
korupsi. Kita tidak boleh memanipulasikannya dengan apa cara sekalipun
dalam bahasa asalnya. Dari segi struktur linguistik, kalimah ‘Allah’ lebih
superior daripada apa jua perkataan
apa jua bahasa dalam memelihara dan mempertahankan makna
ke-Esaan dan keunikan satu-satunya Tuhan yang layak disembah. Oleh
itu, umat Islam tidak sekali-kali menterjemahkan ‘Allah’ kepada apa jua bahasa
melainkan dikekalkan lafaznya yang asal iaitu ‘Allah’.
Penegasan nama Allah sebagai nama
khas juga sangat jelas dalam al-Quran. Contohnya dalam surah al-Ikhlas ayat
1-4, Allah berfirman yang bermaksud ;
“Katakanlah : “Dia-lah Allah, Yang
Maha Esa, Allah adalah Tuhan yang bergantung kepada-Nya segala sesuatu. Dia
tidak beranak dan tiada pula diperanakkan, dan tidak ada seorangpun yang setara
dengan Dia.”
[Al-Ikhlas 112:1-4]
Dalam
menafsirkan ayat ini, Ibn Kathir dan para mufassirin
yang lain mengatakan bahawa Allah adalah nama khas kepada Zat Allah (ism ‘alam li zhat Allah) dan ia adalah
nama yang luhur (al ism al-a’zam).
Oleh kerananya Ibn Kathir mengatakan : “dan tidak diberikan nama ini kepada
seorangpun dalam bentuk pengesahan kecuali kepada Allah azza wajalla kerana hanya Dia-lah yang sempurna dalam sifat dan
perbuatan”. Ibn Kathir juga menegaskan bahawa ayat tersebut turun untuk
menyanggah dakwaan orang Yahudi, Nasrani, dan kafir Quraysh yang telah
menyekutukan Allah.
Tambahan lagi,
hakikat bahawa kalimah Allah ini adalah nama khas juga telah disepakati oleh
ulama terdahulu. Imam Fakhr al-Din
al-Razi dalam al-Tafsir al-Kabir
mengatakan ;
“Yang terpilih bagi kami bahawa
lafaz ini (Allah) adalah nama khas (ism
‘alam) bagi Allah Ta’ala dan ia bukanlah perkataan yang dapat dipecahkan (mushtaq) sama sekali. Ini adalah
pandangan al-Khalil (seorang yang berautoriti dalam bahasa) dan Sibawayh, dan
majoriti pandangan ulama’ usul dan Fuqaha”.
Ibn ‘Ashur dalam
Tafsir al-Tahrir wa al-Tanwir juga menegaskan bahawa nama Allah adalah nama
khas. Dan ia juga turut dinyatakan oleh Ibn Manzur dalam kamusnya Lisan al-Arab
dimana beliau menyatakan nama Allah yang teragung (ism Allah al-Akbar). Ia
bukanlah daripada nama yang dipecahkan (memiliki akar kata) menjadi kata kerja
(seperti nama Allah yang lain, al-Rahman dan al-Rahim boleh menjadi rahima yang
bermaksud mengasihi).
# Masyarakat Jahiliyyah Menyebut Allah.
Terdapat beberapa ayat al Quran
yang menyebut secara jelas menceritakan tentang masyarakat Arab Jahilyyah
menggunakan kalimah ‘Allah’ bagi merujuk kepada Tuhan yang menciptakan alam.
Antaranya
adalah ;
“Dan sesungguhnya jika engkau
(wahai Muhammad) bertanya kepada mereka (yang musyrik) itu: "Siapakah yang
menciptakan langit dan bumi?" Sudah tentu mereka akan menjawab:
"Allah". Ucapkanlah (wahai Muhammad): "Alhamdulillah"
(sebagai bersyukur disebabkan pengakuan mereka yang demikian - tidak
mengingkari Allah), bahkan kebanyakan mereka tidak mengetahui (hakikat tauhid
dan pengertian syirik).”
[Luqman 31:25]
Bertanyalah kepada mereka (yang
musyrik itu): "Siapakah Yang memberi rezeki kepada kamu dari langit dan
bumi? Atau siapakah yang menguasai pendengaran dan penglihatan? Dan siapakah
yang mengeluarkan makhluk yang hidup dari benda yang mati, dan mengeluarkan
benda yang mati dari makhluk yang hidup? Dan siapakah pula yang mentadbirkan
urusan sekalian alam? "(Dengan pertanyaan-pertanyaan itu) maka mereka
(yang musyrik) tetap akan menjawab (mengakui) dengan berkata: "Allah
jualah yang menguasai segala-galanya! "Oleh itu, katakanlah: "(Jika
kamu mengakui yang demikian), maka mengapa kamu tidak mahu bertaqwa?
[Yunus 10:31]
Dan sesungguhnya jika engkau (wahai
Muhammad) bertanya kepada mereka (yang musyrik) itu: "Siapakah yang menurunkan
hujan dari langit, lalu Ia hidupkan dengannya tumbuh-tumbuhan di bumi sesudah
matinya?" Sudah tentu mereka akan menjawab: "Allah". Ucapkanlah
(wahai Muhammad): "Alhamdulillah" (sebagai bersyukur disebabkan
pengakuan mereka yang demikian), bahkan kebanyakan mereka tidak memahami
(hakikat tauhid dan pengertian syirik).
[Al-‘Ankabuut 29:63]
Ayat-ayat di
atas menunjukkan bahawa perkataan Allah telah digunakan oleh masyarakat Arab
jahiliyyah di dalam keadaan mereka syirik. Namun demikian, perlu kita memahami
bahawa apabila orang Arab jahiliyyah menyebut Allah, mereka secara langsung
memahami dan meyakini bahawa Allah itu Esa, Allah itu Tunggal, Allah itu Zat
yang mencipta, Zat yang menurunkan rezeki dan sebagainya. Mereka tidak
mensyirikkan Allah dari sudut Rububiyyah dan sifat Allah sebagai pencipta
tetapi mereka mensyirikkan Allah dari sudut hakimiyyah dan perundangan di mana
mereka menyembah berhala kerana beranggapan bahawa berhala itu akan mendekatkan
diri mereka kepada Allah.
Ini dijelaskan oleh Allah dalam al
Quran,
“… Dan orang-orang musyrik yang
mengambil selain dari Allah untuk menjadi pelindung dan penolong (sambil
berkata): "Kami tidak menyembah atau memujanya melainkan supaya mereka
mendampingkan kami kepada Allah sehampir-hampirnya",…”
[Az-Zumar 39:3]
“…Mereka (yang kami sembah itu)
ialah pemberi-pemberi syafaat kepada kami di sisi Allah…"
[Yunus 10:18]
* PENGGUNAAN KALIMAH ALLAH DALAM BIBLE
VERSI BAHASA MELAYU
# Kesan Dari Sudut Syarak
Terdapat beberapa ulama’ yang mengharuskan
bukan Islam termasuk Kristian untuk menggunakan kalimah Allah. Namun bagaimana
pula jika kalimah diimplimentasikan di dalam bible versi bahasa Melayu? Jika
digunakan di dalam bible versi bahasa Melayu, ia sekaligus merosakkan terus
makna kalimah Allah tersebut.
Firman Allah yang bermaksud ;
Demi
sesungguhnya telah kafirlah orang-orang yang berkata: "Bahawasanya Allah
ialah salah satu dari tiga tuhan". Padahal tiada Tuhan (yang berhak
disembah) melainkan Tuhan yang Maha Esa. Dan jika mereka tidak berhenti dari
apa yang mereka katakan itu, sudah tentu orang-orang yang kafir dari antara
mereka akan dikenakan azab seksa yang tidak terperi sakitnya.
[Al-Maaidah 5:73]
Ayat di atas
dengan tegas menyatakan bahawa Allah menafikan golongan yang menyatakan Zat-Nya
itu satu oknum daripada tiga oknum (Triniti). Malah Allah menganggap mereka
sebagai kafir. Ini dengan terang bermakna perkataan ‘Allah’ yang keluar dari
lidah golongan Kristian itu adalah sia-sia dan tiada nilai di sisi Allah kerana
ia tidak merujuk kepada kalimah Allah yang sebenar. Sebagaimana yang kita sedia
maklum bahawa Allah itu bersifat Esa,
tidak beranak dan tidak diperanakkan seperti mana yang Allah jelaskan
dalam al Quran,
“Katakanlah : “Dia-lah Allah, Yang
Maha Esa, Allah adalah Tuhan yang bergantung kepada-Nya segala sesuatu. Dia
tidak beranak dan tiada pula diperanakkan, dan tidak ada seorangpun yang setara
dengan Dia.”
[Al-Ikhlas 112 : 1-4]
Imam
Al-Qurtubi menafsirkan seruan Al-Qur’an yang bermaksud:
“…Jika mereka tidak berhenti dari apa yang
mereka katakan itu, pasti orang-orang yang kafir di antara mereka akan ditimpa
siksaan yang pedih…”
dengan
berkata: “((jika mereka tidak berhenti…)) tidak berhenti daripada berkata
tentang triniti tersebut, mereka akan disiksa di dunia dan di akhirat”.
Dengan
erti kata lain, sekiranya orang Kristian mahu kalimah Allah digantikan atau
ditukar kepada Jesus, atau kepada God ataupun Lord, mereka seolah menghina dan
merendah-rendahkan keesaan Allah yang telah dinyatakan di dalam al Quran dan
cuba melanggar syarak.
Ada
juga pihak yang menyatakan bahawa penggunaan kalimah Allah dalam bible versi
bahasa Melayu telahpun digunapakai di negara Timur Tengah, di Indonesia bahkan
di Malaysia Timur sendiri sejak 50 tahun lalu. Persoalan di sini, adakah apa
yang berlaku di Sabah, Sarawak, Indonesia dan negara-negara lain itu betul dan
selamat, lalu hendak dihujahkan boleh guna di Semenanjung Malaysia?
Jawapannya
tidak, kerana di sana ada satu
kaedah syarak,
“ al-urful fasid la yughaiyiru
haqqaiqas syar’ie.”
Maknanya, uruf yang rosak tidak
akan mengubah hakikat syarak yang merupakan suatu yang ditunjukkan di
dalam Al-Quran.Mana-mana penggunaan, uruf ataupun kebiasaan tetapi kebiasaan
yang merosakkan tetap tidak akan mengubah hakikat syarak. Walaupun telah
diamalkan selama 10 kurun tetapi apabila syarak tidak membenarkan, maka ia
tetap tidak boleh walau apa jua cara sekalipun.
# Kesan Dari Sudut Perundangan Malaysia
Mengikut perundangan Malaysia,
perlu difahami bahawa hanya Islam sahaja satu-satunya agama yang disebut
di dalam Perlembagaan Persekutuan. Tiada agama lain disebut secara spesifik di
dalam Perlembagaan Persekutuan melainkan hanya disebut sebagai boleh diamalkan
dalam keadaan aman dan harmoni dalam negara sahaja. Ini adalah jaminan
Perlembagaan bahawa pengamalan agama lain oleh orang bukan Islam dibenarkan
tertakluk kepada Perkara 11(4) iaitu berkaitan sekatan penyebaran agama bukan
Islam kepada orang Islam.
Umat Islam
adalah umat majoriti di negara kita. Perkara 3(1) Perlembagaan
Persekutuan menyatakan Agama Islam ialah agama bagi Persekutuan; tetapi
agama-agama lain boleh diamalkan dengan aman dan damai di mana-mana bahagian
Persekutuan. Makna ‘boleh diamalkan dengan aman dan damai’ ialah agama lain
selain agama Islam boleh diamalkan di mana-mana bahagian Persekutuan selagi ia
tidak menghakis kedamaian dan keamanan agama bagi Persekutuan iaitu Islam.
Inilah kedudukan istimewa Islam.
Kedudukan istimewa Islam ini
bolehlah di fahami kerana terdapat peruntukan-peruntukan yang lain yang memberi
kelebihan kepada Islam sebagai agama Persekutuan sebagaimana yang termaktub di
dalam Perkara 3(1) Perlembagaan Persekutuan, antaranya
a) Perkara 11(4) Perlembagaan
Persekutuan yang memperuntukkan bahawa negeri-negeri boleh mewartakan
undang-undang menghalang orang-orang bukan Islam menyebarkan dakyah agama
mereka kepada orang Islam Undang-undang Negeri dan mengenai Wilayah-Wilayah
Persekutuan Kuala Lumpur dan Labuan, undang-undang persekutuan boleh mengawal
atau menyekat pengembangan apa-apa iktikad atau kepercayaan agama antara
orang-orang yang menganuti agama Islam.;
b) Perkara 12(2) Perlembagaan
Persekutuan yang memperuntukkan Kerajaan Persekutuan diberikuasa untuk mengurus
dan menghulur bantuan kepada institusi Islam seperti masjid, sekolah agama dan
juga bagi tujuan pembagunan syiar Islam;
c) Perkara 74(2) Perlembagaan
Persekutuan pula memperuntukkan Kerajaan Negeri berkuasa membuat undang-undang
bagi mentadbir urusan agama Islam.
d) Perkara 121(1A) Perlembagaan
Persekutuan juga telah memberi pengiktirafan kepada Mahkamah Syariah untuk
mendengar kes-kes dan persoalan mengenai agama Islam dan Mahkamah Sivil tidak
boleh campurtangan, membatalkan ataupun tidak menghiraukan keputusan Mahkamah
Syariah.
Jika kalimah
Allah bebas digunakan dalam penerbitan umum termasuk di dalam bible versi
bahasa Melayu, ia memberi kesan yang amat ketara terhadap orang Islam walaupun
ia di edarkan di kalangan orang bukan Islam. Disana akan timbul persoalan,
apakah jaminan ianya tidak akan diedarkan kepada orang Islam? Penerbitan
tersebut tidak hanya diedarkan di gereja sahaja. Sekaligus ia akan memberi
kemungkinan tinggi untuk menggugat kedamaian dan keamanan agama bagi
Persekutuan.
Ditambah pula
kewujudan Enakmen Kawalan Pengembangan Agama Bukan Islam Di Kalangan Orang
Islam yang digubal berdasarkan Perkara 11(4) tidak mempunyai signifikan secara
realitinya. Enakmen ini telah wujud di beberapa negeri sejak berpuluh tahun
namun masih tidak dilaksanakan. Malah ada negeri yang telah meluluskan enakmen
ni masih tidak mewartakan dan memberi tarikh pelaksanaannya. Empat buah negeri
pula iaitu Wilayah Persekutuan, Pulau Pinang, Sabah dan Sarawak masih belum
menggubal undang-undang yang sama walaupun mantan Perdana Menteri Tun Abdullah
Ahmad Badawi sendiri semasa menjadi Perdana Menteri telah berjanji dan
mengarahkan negeri-negeri ini menggubal undang-undang tersebut. Sememangnya
kepentingan agama Islam akan tergugat sama ada dari sudut peruntukan
undang-undang, mahupun dalam masyarakat Malaysia.
# Keputusan Muzakarah Jawatankuasa Fatwa
Kebangsaan
Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis
Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia Kali Ke-82 yang bersidang pada 5
- 7 Mei 2008 telah membincangkan Isu Tuntutan Penganut Kristian Terhadap
Penggunaan Kalimah Allah. Muzakarah telah memutuskan bahawa lafaz Allah
merupakan kalimah suci yang khusus bagi agama dan umat Islam dan ia tidak boleh
digunakan atau disamakan dengan agama-agama bukan Islam lain.
Secara tuntasnya, setiap anggota
masyarakat perlu memperkukuhkan penghayatan Islam dalam diri dan keluarga
masing-masing selain menyokong keputusan muzakarah Fatwa Kebangsaaan. Media
pula hendaklah membantu menjadikan mana-mana tokoh ilmuwan Islam sebagai role
model dan bukan artis.
Para ulama pula perlu sepakat
menghalang penggunaan nama Allah bagi terjemahan di dalam bible versi
Melayu.Manakala pihak kerajaan juga perlu segera melaksanakan Enakmen Kawalan
Pengembangan Agama Bukan Islam di Kalangan Orang Islam dan bagi negeri-negeri
yang belum menggubal undang-undang tersebut hendaklah berbuat demikian dengan
kadar segera.
Majlis Raja –Raja Melayu sebagai
ketua agama negeri-negeri juga perlu membuat ketetapan yang tegas
berkaitan dengan perkara ini selaras dengan sumpah jawatan baginda
mempertahankan Islam pada setiap masa. Malah Yang Di Pertuan Agong
menurut Perkara 130 Perlembagaan Persekutuan juga boleh merujuk ke
Mahkamah Persekutuan bagi pentafsiran Perkara 3.
* RUJUKAN
1. Mohd Aizam bin Mas’od. 2008. Hujah Menolak
Penggunaan Kalimah ‘Allah’ Oleh Kristian. Jurnal Penyelidikan JAKIM Bil. 21.
2. Prof. Madya Dr. Khalif Muammar. 2011. Isu Nama
Allah : Mengapa Orang Bukan Islam Tidak Berhak Menggunakan Nama Allah. www.muftiwp.gov.my/v1/doc/Isu_Nama_Allah.pdf
3.Md. Asham B. Ahmad. 2008. Antara Nama dan Hakikat.
Institut Kefahaman Islam Malaysia. http://www.ikim.gov.my/index.php/ms/utusan-malaysia/8053-antara-nama-dan-hakikat
(Mei 2008)
4.Wan
Ahmad Fayhsal. 2013.In the Name of God: Disentangling the confusion
in reaffirming the correct understanding of the name ‘Allāh’. http://hakim.org.my/blog/?p=501
5. Zainul Rijal Abu Bakar. 2010. Penghakiman Kes
Kalimah Allah Memberi Kesan Terhadap Agama Persekutuan.http://membelaislam.wordpress.com/2010/01/02/penghakiman-kes-kalimah-allah-memberi-kesan-terhadap-agama-persekutuan/
6. Zaharuddin Abd Rahman. 2010. Larangan Kristian
Guna Nama Allah : Ulasan Ringkas. http://www.zaharuddin.net/senarai-lengkap-artikel/3/900-larangan-kristian-guna-nama-allah--ulasan-ringkas.html.
7. Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan.
2008. Isu Tuntutan Penganut Kristian Terhadap Penggunaan Kalimah Allah. http://www.e-fatwa.gov.my/fatwa-kebangsaan/isu-tuntutan-penganut-kristian-terhadap-penggunaan-kalimah-allah
8. Mohamad Zamri bin Mohamed Shapik. 2010. Penggunaan Kalimah Allah Di Kalangan
Masyarakat Bukan Islam. http://ulamadaily.blogspot.com/2010/07/penggunaan-kalimah-allah-di-kalangan.html
9. Akhbar Sinar Harian. 2012. DAP mahu Pusat benar
guna kalimah ALLAH. http://www.sinarharian.com.my/nasional/dap-mahu-pusat-benar-guna-kalimah-allah-1.115162
10. Muhammad Fauzi Asmuni. 2013. Ceramah Isu
Penggunaan Kalimah Allah. http://www.youtube.com/watch?v=SoNTmixOVYo
Hasil Kertas Kerja
AHMAD SHUKERY B. AZIZAN
Aktivis PEMBINA
