Bilal
bin Rabah dilahirkan di daerah as-Sarah yang terletak di pinggir Kota Mekah, 43
tahun sebelum hijrah. Ayahnya bernama Rabah dan ibunya bernama Hamamah, seorang
wanita berkulit hitam. Kerana itu, Bilal dipanggil dengan gelaran Ibnus-Sauda’
atau putera wanita hitam. Bilal merupakan seorang hamba milik Umayyah bin
Khalaf, tokoh terkenal kaum Quraisy. Beliau juga merupakan hamba pertama yang
memeluk Islam dan yang terawal meyakini risalah yang dibawa oleh Nabi Muhammad
s.a.w secara bersembunyi. Begitu besar dugaan dan ujian yang dilalui oleh Bilal
apabila keimanannya diketahui oleh Umayyah dan beliau diseksa dengan sangat
kejam dan zalim. Mula-mula beliau dipukul, kemudian diarak keliling Kota Mekah.
Oleh
sebab Bilal masih berdegil dan mempertahankan keimanannya, beliau dijemur di
atas pasir tanpa diberi makan dan minum. Ketika matahari tegak di atas kepala,
dan padang pasir panas membara, Bilal dipakaikan baju besi lalu dibiarkan
berjemur di bawah terik cahaya matahari. Keadaan Bilal amat lemah dan tidak
berdaya akan tetapi apabila ditanya oleh Umayyah, adakah beliau ingin berhenti
daripada beriman kepada Muhammad, bibir Bilal tidak berhenti menyebut “ahad”
iaitu Tuhan yang satu (Allah). Kekejaman itu berakhir apabila seorang hartawan
yang dermawan iaitu Abu Bakar as-Siddiq telah melihat kejadian tersebut dan
membeli Bilal daripada Umayyah dengan bayaran sebanyak sembilan uqiyah emas.
Sekadar Gambar Hiasan - Sehingga kini sesiapa yang mengumandangkan azan dipanggil sebagai 'Bilal' khususnya di Malaysia.
Selepas
peristiwa itu, kehidupan Bilal semakin baik dan bahagia. Daripada seorang hamba
menjadi seorang manusia merdeka yang disanjung dan dikasihi. Kecintaan Bilal
terhadap Rasulullah s.a.w begitu mendalam sehingga selepas kewafatan
Rasulullah, Bilal tidak mampu melaungkan azan kerana apabila tiba pada kalimah
‘Muhammad’ beliau berasa sebak. Ekoran kejadian itu, Bilal berhasrat dan
bertekad untuk berhenti menjadi tukang azan. Sehingga Abu Bakar as-Siddiq dan
Umar al-Khattab sendiri tidak mampu untuk memujuk beliau daripada menarik balik
keputusan yang dibuat.
Umar
al-Kattab telah bertanya kepada Bilal, “Adakah kamu seorang sahaja yang merasa
sedih dengan kehilangan Rasulullah s.a.w? Air mata saya juga sudah kering
kerana menangis! Jika boleh, saya mahu serahkan nyawa saya ini sebagai
gantinya”. Bilal menjawab, “Wahai Amirul Mukminin, kesedihan saya melebihi
kesedihan tuan. Tuan lahir sebagai seorang merdeka. Berbanding saya seorang
hamba. Tuan tidak pernah merasai bagaimana gembiranya seorang hamba apabila
dimerdekakan. Sesungguhnya Rasulullah s.a.w membebaskan kami dari perhambaan.
Dia memuliakan saya ketika orang lain menghina saya. Kemudian Rasulullah s.a.w
melantik saya sebagai tukang azan. Rasulullah s.a.w juga pernah mengatakan, baginda
terdengar hentakan sepatu saya di dalam syurga”. Kata Bilal dengan nada yang
sedih dan hiba.
Penulis: Mariam Malek (UKM)
Penulis: Mariam Malek (UKM)
